Toepassing: P1 aansluiting slimme elektriciteitsmeter

Onlangs zijn mijn slimme elektriciteit en gas meters vervangen. Netbeheerder Liander geeft aan dat de oude meter wordt uitgelezen via het GPRS (General Packet Radio Service) netwerk, waar kosten voor worden gemaakt bij een externe provider. GPRS is verouderd en blijft nog tot 2025 in gebruik. Om dus voorbereid te zijn op de toekomst hebben Liander en Stedin een eigen draadloos netwerk ontwikkeld op basis van CDMA (Code-Division Multiple Access) technologie op 450 MHz, de zogenaamde PAMR band.

De nieuw geplaatste elektriciteitsmeter is een Landis+Gyr E360 SMR 5.0

De gasmeter is een Flonidan SMR 5.0 G4 G6. Deze heeft een draadloze verbinding met de elektriciteitsmeter en geeft het gasverbruik elke 5 minuten door.

De P1 aansluiting

Het interessante aan de elektriciteitsmeter is dat deze over een zogenaamde P1 aansluiting beschikt, waarmee het mogelijk wordt om met behulp van extra elektronica het dagelijkse energie en (sluip) verbruik realtime te monitoren en het verbruik en kosten op een smartphone te tonen. 

Achter het klepje bevind zich de P1 aansluiting aan de bovenkant

Op deze P1 aansluiting kan een male 6 pins RJ11 (6P6C) connector worden aangesloten. De connector aansluitingen (SMR 5.0) zijn als volgt:

1 +5V
2 Data Request
3 Data Gnd
4 Not connected
5 Data
6 Power Gnd

Het seriële datasignaal (115200 baud) is volgens de DSMR (Dutch Smart Meter Requirements) standaard, waarbij o.a. een "0" is gedefinieerd als > 4V en een "1" < 1V, dus precies omgekeerd dan gebruikelijk is bij digitale IC's.

Energieverbruiksmanagers

Er zijn nogal wat aanbieders van zogenaamde energieverbruiksmanagers om de P1 aansluiting in te lezen en op te slaan.

• Aurum EnergyFlip
• BeeClear
• Bliq-app + Bliq-vanger
• CEMM Basic
• Domoticom P1G2
• EARN-E
• Enelogic Premium + Youless
• Energy Logger BLUE
• FuturePower P1 Monitor
• Geo Trio II energiedisplay
• HomeWizard Energy
• IUNGO
• Maxem
• Metermind
• Plugwise Smile P1
• Qubidia SEM-1000
• Slimme Meter Wifi Adapter
• Smappee Infinity
• SmartGateways
• SmartMeterDashboard
• SOLARWATT EnergieManager
• Toon®
• 2-WIRE
• Youless Energy Monitor

Het ligt natuurlijk voor de hand om als elektronica hobbyist zelf een oplossing te bedenken / bouwen op basis van b.v. een Raspberry Pi en opensource software, maar om een aantal redenen heb ik hier deze keer niet voor gekozen.

1. Ik heb geen stopcontacten en internet in de meterkast, De stopcontacten kan je zelf aanleggen, maar officieel moet dit door een erkende installateur worden gedaan en dit is niet goedkoop.

2. De Raspberry Pi is nog steeds heel moeilijk te verkrijgen door de chip schaarste.

3. Mijn Landis+Gyr E360 SMR 5.0 beschikt over een interne 5v 100mA voeding zodat een verbruiksmanager "plug & play" kan worden aangesloten.

4. De kosten van een goedkope verbruiksmanager, b.v. de Wi-Fi P1 van HomeWizard Energy zijn lager dan die voor zelfbouw. Deze kost € 29,95.

Daarom heb ik in mijn specifieke geval gekozen voor de oplossing van HomeWizard Energy.

De HomeWizard Wi-Fi P1 meter. Het binnen gedeelte is een drukknop,
met daaromheen een ring die oplicht met een bepaalde kleur.

Installatie

De Wi-Fi P1 meter kan direct op de elektriciteitsmeter worden aangesloten. Hierna licht de ring wit op om aan te geven dat er voldoende stroom aanwezig is.

Op de smartphone kan de app "HomeWizard Energy" worden geïnstalleerd. Er dient een account te worden aangemaakt voor het kunnen koppelen van de telefoon aan de P1 meter. Het gebruikte mail adres voor het account wordt overigens niet gebruikt voor validatie. Houd vervolgens de knop enkele seconden ingedrukt totdat de ring blauw begint te knipperen (koppel modus). In de app kan het gebruikte netwerk worden gekozen met bijbehorend wifi wachtwoord en daarna wordt op het netwerk de P1 meter gezocht en toegevoegd. 

Links een voorbeeld waarbij het Elektriciteit- en gasverbruik op de smartphone worden weergeven. De weergave is in kWh en in kosten als het geldend tarief is ingevoerd. Bij gebruik van zonnepanelen is de terug levering  ook zichtbaar. 

Alle basis functies zijn gratis te gebruiken en het verbruik kan een jaar lang worden teruggekeken. Enkele andere functies zoals b.v. een notificatie bij een plotselinge stijging van het verbruik, exporteren van de gegevens naar een bestand of langer kunnen terugkijken zijn mogelijk als hiervoor een abonnement wordt afgesloten waarvoor maandelijks 0,99 eurocent moet worden betaald.

De Wi-Fi P1 meter is geschikt voor 1-3 fasen en kan alleen verbinden op het 2.5 GHz (b/g/n) Wi-Fi netwerk dus als alleen 5 GHz beschikbaar is zal het niet werken. Ter beveiliging wordt de data versleuteld overgezonden.

Het sluipverbruik kan worden bepaald door naar de minimum waarde over een dag te kijken. In mijn geval was dat 83 W en dus kan de speurtocht beginnen om uit te zoeken hoe dit kan worden verlaagd.